Thiếu canxi và những dấu hiệu cảnh báo

Canxi là một khoáng chất quan trọng cho sức khỏe con người, đóng vai trò chủ yếu trong việc xây dựng và duy trì xương, răng chắc khỏe. Ngoài ra, canxi còn tham gia vào các chức năng cơ bắp, thần kinh và máu đông. Thiếu canxi không chỉ ảnh hưởng đến hệ xương mà còn gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về những dấu hiệu cảnh báo khi cơ thể thiếu canxi để khắc phục tình trạng này nhanh chóng nhất.

Vai trò của canxi đối với cơ thể

Xây dựng và duy trì xương răng chắc khỏe

Canxi là thành phần chính của xương và răng, chiếm khoảng 99% tổng lượng canxi trong cơ thể. Nó giúp hình thành cấu trúc xương chắc khỏe, đặc biệt quan trọng trong giai đoạn phát triển của trẻ em và thanh thiếu niên. Ở người trưởng thành, canxi duy trì mật độ xương và ngăn ngừa loãng xương, một bệnh lý gây ra xương yếu và dễ gãy. Đối với răng, canxi giúp tạo men răng và ngà răng, hai lớp bảo vệ chính của răng. Việc bổ sung đủ canxi trong chế độ ăn uống hàng ngày giúp giảm nguy cơ các vấn đề về răng miệng và duy trì nụ cười khỏe mạnh.

Truyền tín hiệu thần kinh và Điều hòa nhịp tim

Canxi đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tín hiệu thần kinh. Khi một tín hiệu thần kinh được truyền qua các tế bào thần kinh, canxi giúp giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh, cho phép tín hiệu này tiếp tục di chuyển từ tế bào này sang tế bào khác. Quá trình này rất quan trọng cho các chức năng cơ bản của cơ thể, bao gồm cả hoạt động trí óc và các phản xạ.

Canxi  giúp duy trì các xung điện trong tim, đảm bảo tim đập nhịp nhàng và hiệu quả. Thiếu canxi có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim, gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim hoặc suy tim.

Co cơ và hoạy động cơ bắp

Canxi tham gia vào quá trình co cơ, bao gồm cả cơ tim và cơ xương. Khi cơ bắp nhận tín hiệu từ hệ thần kinh, canxi được giải phóng từ các kho dự trữ trong tế bào cơ, giúp các sợi cơ co lại. Sau đó, canxi được bơm trở lại các kho dự trữ, cho phép cơ bắp giãn ra và chuẩn bị cho lần co tiếp theo. Điều này rất quan trọng cho mọi hoạt động từ đi bộ, chạy bộ đến duy trì nhịp tim ổn định.

Đông máu

Canxi là một yếu tố thiết yếu trong quá trình đông máu. Khi bạn bị chảy máu, cơ thể sẽ kích hoạt một loạt các phản ứng để tạo ra cục máu đông, ngăn chặn chảy máu. Canxi giúp kích hoạt các yếu tố đông máu, tạo thành fibrin, một loại protein tạo mạng lưới giữ các tế bào máu và tiểu cầu lại với nhau để hình thành cục máu đông.

Hỗ trợ chức năng enzyme

Canxi là yếu tố quan trọng cho hoạt động của nhiều enzyme trong cơ thể. Nó hoạt động như một cofactor, giúp enzyme thực hiện các phản ứng sinh hóa cần thiết cho sự sống. Các enzyme này tham gia vào nhiều quá trình sinh lý, bao gồm tiêu hóa, chuyển hóa và sản xuất năng lượng.

Dấu hiệu cơ thể thiếu canxi

Khi lượng canxi dự trữ của cơ thể quá ít, thì lượng canxi còn thiếu được rút ra từ xương, cơ thể sẽ biểu hiện ra những dấu hiệu thiếu canxi để cảnh báo đến bạn tình trạng hiện tại của bản thân:

Cơ thể bị chuột rút thường xuyên

Chuột rút là một dấu hiệu rõ ràng của việc thiếu canxi. Canxi đóng vai trò quan trọng trong việc co giãn cơ bắp. Khi mức canxi trong máu thấp, cơ bắp không nhận đủ canxi cần thiết để hoạt động bình thường, dẫn đến co thắt không kiểm soát và gây ra chuột rút, đặc biệt là ở chân và bắp chân.

Tê hay ngứa ở các đốt ngón tay

Nồng độ canxi trong cơ thể thấp làm cho các dây thần kinh và cơ bắp trở nên mong manh và dễ bị kích động hơn. Nên những người thiếu canxi thường sẽ bị tê tay, ngứa lòng bàn tay, mỏi tay và có xu hướng bẻ khớp ngón tay.

Chóng mặt

Ngoài tê, mỏi tay chân sau một thời gian ngồi lâu, bạn còn bị hoa mắt và chóng mặt ngay khi đứng dậy. Tình trạng này xảy ra do việc thiếu canxi trong đường huyết sẽ gây hoa mắt và chóng mặt. Tình trạng này chỉ thoáng qua và sau đó cơ thể sẽ trở lại bình thường nên nhiều người sẽ bỏ qua khiến tình trạng thiếu canxi thêm nghiêm trọng.

Móng tay và móng chân trở nên yếu, dễ gãy

Canxi giúp móng phát triển chắc khỏe. Thiếu hụt canxi làm cho móng trở nên giòn, dễ gãy và có thể xuất hiện các vết trắng hoặc sọc ngang.

Gia tăng hội chứng tiền kinh nguyệt

Canxi trong cơ thể còn giúp bạn điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt và điều này giúp làm giảm các triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt (một nhóm các triệu chứng khó chịu về thể chất lẫn tinh thần như dễ cáu gắt, đau lưng, buồn ngủ, nhức đầu, đau bụng kinh, triệu chứng này thường xuất hiện trước khoảng 1 - 2 tuần trước khi bạn có kinh và kết thúc khi bạn có máu kinh). Thiếu canxi có thể là một trong những nguyên nhân gây tăng hội chứng tiền kinh nguyệt này.

Gặp các vấn đề về thần kinh

Thiếu canxi có thể dẫn đến các vấn đề thần kinh như lo âu, trầm cảm và thay đổi tâm trạng. Canxi cần thiết cho sự dẫn truyền thần kinh và chức năng của các tế bào thần kinh. Khi thiếu canxi, các tế bào thần kinh không thể hoạt động đúng cách, gây ra các vấn đề tâm lý và thần kinh.

Mất ngủ

Canxi tham gia vào việc sản xuất melatonin, một hormone điều chỉnh giấc ngủ. Thiếu canxi làm giảm sản xuất melatonin, gây khó ngủ hoặc ngủ không sâu giấc.

Suy giảm trí nhớ

Khi nồng độ canxi trong cơ thể giảm xuống, sẽ làm tăng sản xuất hormone gây lo lắng khiến bạn khó tập trung hay bình ổn cảm xúc. Chứng hay quên ngắn hạn cũng liên quan đến sự suy giảm canxi. Nếu tình trạng này kéo dài, sẽ dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng liên quan đến thần kinh như chán ăn, hay cáu gắt, lo lắng vô cớ, trầm cảm.

Suy giảm hệ miễn dịch

Canxi cũng đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch. Nó tham gia vào việc kích hoạt và điều chỉnh các tế bào miễn dịch. Khi thiếu canxi, hệ miễn dịch trở nên yếu, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng và các vấn đề sức khỏe khác.

Nguyên nhân gây thiếu canxi

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là chế độ ăn uống thiếu các thực phẩm giàu canxi như sữa, phô mai, sữa chua, rau lá xanh, hải sản và các loại hạt. Trung bình một người trưởng thành khỏe mạnh cần một lượng tương ứng 1.200 mg canxi mỗi ngày, nhưng đáng tiếc là bình thường chúng ta chỉ đạt khoảng 50 - 60% lượng canxi theo yêu cầu.

Thiếu vitamin D cũng là một nguyên nhân quan trọng, vì vitamin D giúp hấp thụ canxi từ thực phẩm vào máu. Việc thiếu ánh nắng mặt trời, ăn ít thực phẩm giàu vitamin D như cá hồi, lòng đỏ trứng và gan bò, hoặc không bổ sung vitamin D có thể dẫn đến việc hấp thụ canxi kém. Ngoài ra, một số người gặp vấn đề với hấp thụ canxi do các bệnh lý về đường tiêu hóa như bệnh celiac, viêm ruột, hoặc các vấn đề về dạ dày và ruột, khiến khả năng hấp thụ canxi của cơ thể giảm đi.

Lối sống không lành mạnh như hút thuốc lá, uống rượu bia quá mức, tiêu thụ nhiều caffein và đồ uống có ga cũng ảnh hưởng xấu đến sự hấp thụ và sử dụng canxi của cơ thể. Những thói quen này không chỉ làm giảm khả năng hấp thụ mà còn tăng thải canxi qua nước tiểu. Bên cạnh đó, các vấn đề nội tiết như suy tuyến giáp, suy tuyến cận giáp và các rối loạn hormon khác có thể ảnh hưởng đến mức canxi trong cơ thể, vì tuyến cận giáp điều chỉnh mức canxi trong máu, và bất kỳ sự rối loạn nào ở tuyến này đều có thể dẫn đến thiếu canxi.

Cần làm gì khi cơ thể thiếu canxi

Khi có biểu hiện thiếu canxi thì cần đi khám tại cơ sở y tế để xác định có bị thiếu hay không, từ đó có giải pháp bổ sung canxi hợp lý.

Theo khuyến cáo của WHO lượng canxi cần thiết cho cơ thể là: 

• Trẻ em 0 - 1 tuổi cần 400mg - 600mg/ngày; trẻ em 1 - 10 tuổi cần 800mg/ngày.
• Người lớn 11 - 24 tuổi cần 1200mg/ngày; người lớn 24 – 50 tuổi cần 800mg - 1000mg/ngày.
• Phụ nữ có thai, người cao tuổi cần 1200mg - 1500 mg/ngày.

Một trong những cách hiệu quả nhất để bổ sung canxi là tăng cường tiêu thụ các thực phẩm giàu canxi. Bạn nên bao gồm các thực phẩm sau trong chế độ ăn hàng ngày:

• Sữa và các sản phẩm từ sữa: sữa tươi, sữa chua, phô mai.
• Rau lá xanh: cải bó xôi, cải xoăn, bông cải xanh.
• Hải sản: cá hồi, cá mòi, tôm.
• Các loại hạt: hạnh nhân, hạt chia, hạt vừng.
• Đậu hũ và các sản phẩm từ đậu nành: đây là nguồn canxi tuyệt vời cho những người ăn chay.

Để giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn, bạn cũng nên tăng lượng vitamin D hàng ngày bằng cách: dành khoảng 15-30 phút mỗi ngày để tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, giúp cơ thể tổng hợp vitamin D tự nhiên. Tăng cường các loại thực phẩm giàu vitamin D: cá hồi, cá ngừ, lòng đỏ trứng, gan bò và các sản phẩm từ sữa có bổ sung vitamin D. Không uống quá nhiều cà phê, trà hoặc các thức uống chứa cà phê khác.

Trong trường hợp chế độ ăn uống không cung cấp đủ canxi, bạn có thể sử dụng các loại thực phẩm chức năng bổ sung canxi. Các loại này thường ở dạng viên uống, bột pha hoặc kẹo dẻo. Tuy nhiên, việc sử dụng thực phẩm chức năng cần tuân theo hướng dẫn của chuyên gia y tế để tránh quá liều canxi, gây ra các vấn đề sức khỏe khác, cần lựa chọn những sản phẩm chính hãng, có nguồn gốc rõ ràng và có đầy đủ giấy phép của Bộ Y tế.

Tham khảo các sản phẩm canxi nhập khẩu chính hãng từ Hoa Kỳ ngay tại đây