Tại sao chúng ta "bắt buộc" phải dùng vitamin D3?

Cuộc sống hiện đại bận rộn, chúng ta hầu như sống & làm việc trong nhà nhiều hơn, thói quen sử dụng kem chống nắng trở nên phổ biến,... một "người hùng" âm thầm nhưng cực kỳ quan trọng cho sức khỏe của chúng ta - vitamin D3 "vitamin ánh nắng" - đôi khi bị lãng quên. Không chỉ là một yếu tố thiết yếu giúp xương chắc khỏe, vitamin D3 còn đóng vai trò không thể thay thế trong việc tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện tâm trạng và thậm chí là bảo vệ tim mạch. Để tìm hiểu rõ hơn về việc tại sao bổ sung vitamin D3 lại gần như trở thành "bắt buộc" trong lối sống hiện đại, mời bạn cùng The Vitamin Shoppe khám phá cụ thể hơn những lợi ích không thể phủ nhận của vitamin D3, nguyên nhân chúng ta đang phải đối mặt với nguy cơ thiếu hụt nghiêm trọng và những hệ quả khó lường nếu tình trạng này kéo dài.

Tầm quan trọng của vitamin D đối với sức khỏe

Vitamin D, còn được biết đến với tên khoa học là cholecalciferol, là một dạng của vitamin D mà cơ thể hấp thụ từ ánh nắng mặt trời và từ một số nguồn thực phẩm. Nó đóng một số vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể:

Hỗ trợ sức khỏe xương và răng:

• Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi, khoáng chất thiết yếu cho sự phát triển và duy trì sức khỏe của xương và răng.
• Thiếu hụt vitamin D có thể dẫn đến các vấn đề như mềm xương ở trẻ em (còn gọi là còi xương) và loãng xương ở người lớn tuổi.

Tăng cường hệ miễn dịch:

• Vitamin D có vai trò trong việc tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại vi khuẩn và virus.
• Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng mức độ vitamin D đầy đủ có thể giảm nguy cơ mắc một số bệnh nhiễm trùng và có thể hỗ trợ điều trị các bệnh tự miễn.

Cải thiện tâm trạng và sức khỏe tinh thần:

• Các nghiên cứu đã liên kết mức độ vitamin D thấp với tăng nguy cơ trầm cảm và các vấn đề sức khỏe tinh thần khác.
• Bổ sung vitamin D có thể cải thiện tâm trạng và giảm các triệu chứng của trầm cảm ở một số người.

Hỗ trợ sức khỏe cơ bắp:

• Vitamin D cần thiết cho sự phát triển và duy trì sức mạnh cơ bắp, giảm nguy cơ té ngã ở người cao tuổi.
• Thiếu hụt vitamin D có thể gây yếu cơ và đau cơ.

Lợi ích cho sức khỏe tim mạch:

• Một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa mức độ vitamin D đầy đủ và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
• Vitamin D có thể giúp giảm huyết áp và làm giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.

Giảm nguy cơ mắc bệnh mãn tính: Mức độ vitamin D3 đủ có thể liên quan đến việc giảm nguy cơ phát triển một số bệnh mãn tính như tiểu đường loại 2 và một số dạng ung thư.

Thống kê về tỉ lệ thiếu hụt vitamin D tại Việt Nam & trên thế giới

Thiếu vitamin D là một vấn đề toàn cầu, ước tính có khoảng 1 tỷ người trên thế giới có mức độ vitamin D thấp trong máu: ở Mỹ (36% dân số), Bắc Âu (92% dân số), Châu Á (45–99% dân số ), Bắc Phi (60% dân số), cũng như ở Canada, Trung Đông và Úc. Các nước ở vĩ độ cao với mùa đông dài và ít ánh nắng mặt trời có tỷ lệ thiếu hụt vitamin D cao hơn, đôi khi lên đến 40-70% dân số. Theo một số nghiên cứu tại Việt Nam, tỉ lệ thiếu vitamin D ở nữ giới khoảng 46% và ở nam là 20%. Tại một số quốc gia châu Á khác như Malaysia, tỉ lệ thiếu vitamin D được ghi nhận khá cao, khoảng 67,4%. Tuy nhiên, từ nhận thức về tầm quan trọng của vitamin D chưa cao, cũng như số liệu về tình trạng thiếu hụt vitamin D tại Việt Nam chưa được công bố rộng rãi nên vấn đề bổ sung vitamin D trong cộng đồng chưa được quan tâm đúng mức.

Nguyên nhân dẫn đến tỉ lệ thiếu vitamin D ngày càng gia tăng

Tỉ lệ thiếu vitamin D đang gia tăng trên toàn cầu do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố lối sống và môi trường. Dưới đây là một số nguyên nhân chính:

Ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời

• Lối sống hiện đại khiến nhiều người dành phần lớn thời gian trong nhà, giảm cơ hội tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nguồn cung cấp vitamin D tự nhiên chính.

• Mọi người ngày càng trở nên cẩn trọng hơn với việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời do lo ngại về nguy cơ ung thư da, dẫn đến việc giảm tiếp xúc với ánh nắng.

• Sự đô thị hóa nhanh chóng dẫn đến việc sống trong các tòa nhà cao tầng và khu vực có bóng râm, giảm khả năng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

• Ô nhiễm không khí có thể giảm lượng tia UVB đến bề mặt trái đất, ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp vitamin D

• Sử dụng kem chống nắng rộng rãi để bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV cũng có thể ngăn chặn quá trình tổng hợp vitamin D.

Chế độ ăn uống không cân đối

• Không tiêu thụ lượng vitamin D được theo đúng nhu cầu khuyến nghị. Điều này có thể xảy ra nếu sử dụng chế độ ăn thuần chay. Bởi vì hầu hết các nguồn thức ăn tự nhiên là động vật chứa nhiều vitamin D bao gồm như: cá, dầu cá, lòng đỏ trứng, sữa... không được sử dụng trong khẩu phần ăn.

• Sự phụ thuộc vào thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhanh cũng góp phần làm giảm lượng vitamin D thu được từ thức ăn.

Tăng tỷ lệ béo phì

Béo phì đã được chứng minh là một yếu tố làm giảm khả năng chuyển hóa vitamin D trong cơ thể.  Vitamin D được chiết xuất từ máu bởi các tế bào mỡ, và làm thay đổi sự giải phóng của nó vào tuần hoàn. Những người có chỉ số khối cơ thể từ 30 trở lên thường có lượng vitamin D máu thấp.

Tuổi tác

Khả năng của cơ thể trong việc tổng hợp vitamin D từ ánh nắng mặt trời giảm theo tuổi tác, đặc biệt là ở người cao tuổi.

Tình trạng sức khỏe và thuốc

Một số tình trạng sức khỏe, như bệnh celiac, bệnh Crohn, và một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ vitamin D của cơ thể.

Nguy cơ khi cơ thể bị thiếu vitamin D

Thiếu vitamin D có thể dẫn đến nhiều tác động tiêu cực đối với sức khỏe, bao gồm:

• Loãng xương: Có đủ lượng canxi và vitamin D cực kỳ quan trọng trong việc duy trì mật độ xương. Thiếu vitamin D khiến cho lượng canxi cạn kiệt, làm suy yếu xương và tăng nguy cơ gãy xương.
• Bệnh hen suyễn: Thiếu vitamin D sẽ ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của phổi và làm cho bệnh hen suyễn tồi tệ hơn, đặc biệt là ở trẻ em. Vitamin D có thể cải thiện bệnh hen suyễn bằng cách ngăn chặn các protein gây viêm trong phổi, cũng như gia tăng sản xuất một loại protein có tác dụng chống viêm.
• Bệnh tim mạch: Khi cơ thể thiếu vitamin D có thể dẫn tới bệnh cao huyết áp, tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch.
• Gây viêm: Chính là một phản ứng của hệ miễn dịch nếu nó không được cung cấp vitamin D, trong đó bao gồm các dạng như viêm khớp dạng thấp, lupus, bệnh viêm ruột (IBD) và bệnh tiểu đường loại 1.
• Tăng Cholesterol: Vitamin D có tác dụng điều chỉnh nồng độ cholesterol trong máu. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, nếu không có ánh nắng mặt trời đầy đủ, tiền chất của vitamin D sẽ chuyển thành cholesterol thay vì vitamin D.
• Dị ứng: Trẻ em không được cung cấp đầy đủ vitamin D có nhiều khả năng có bị dị ứng thực phẩm.

​​​​​​​

• Cúm: Một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa thiếu vitamin D và bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, những người có nồng độ vitamin D thấp thường dễ bị cảm lạnh và cúm hơn những người có nồng độ vitamin D cao trong cơ thể.
• Trầm cảm: Thụ thể vitamin D có mặt trên nhiều khu vực của não và tham gia vào các quá trình hoạt động của não bộ, nên việc bổ sung vitamin D đóng vai trò quan trọng trong điều trị trầm cảm.
• Bệnh tiểu đường Type-2 : Các nghiên cứu trên thế giới đã chứng minh mối tương quan giữa nồng độ vitamin D thấp và sự phát triển của bệnh tiểu đường loại 2. Có bằng chứng cho thấy vitamin D giúp cải thiện chức năng tế bào beta tiết insulin do đó nâng cao - và hạn chế glucose huyết thanh ở những người có nguy cơ cao mắc bệnh. Muốn không mắc bệnh tiểu đường type 2 hãy bổ sung vitamin D.
• Sức khỏe răng miệng : Một số báo cáo gần đây cho thấy một liên hệ giữa sức khỏe răng miệng và uống vitamin D. Những người có mức vitamin D thấp có tỷ lệ mất răng nhiều hơn những người có mức vitamin D cao.
• Viêm khớp dạng thấp: Thiếu vitamin D làm cho phát triển các bệnh như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp . Những thực nghiệm trên những người tình nguyện đã cho thấy rằng những phụ nữ nhận được nhiều vitamin D dường như ít có khả năng bị viêm khớp dạng thấp.
• Ung thư : Sự thiếu hụt vitamin D có thể liên quan đến bệnh ung thư: một nghiên cứu đã chỉ ra rằng hơn 75% những người bị nhiều loại bệnh ung thư khác nhau có nồng độ vitamin D thấp, và mức thấp nhất xuất hiện ở những bệnh nhân ung thư đang trong thời kỳ phát triển mạnh. Tuy nhiên nghiên cứu này vẫn cần phải được tiếp tục bởi chưa có bằng chứng về việc liệu hàm lượng vitamin D cao có giảm được nguy cơ ung thư hay tử vong do ung thư hay không.

Vì vậy, việc bổ sung đầy đủ vitamin D là rất cần thiết đối với chúng ta trong cuộc sống hiện đại để có một sức khỏe vững vàng, phòng tránh nguy cơ bệnh tật nguy hiểm. Vitamin D có 2 loại là vitamin D2 và vitamin D3, vitamin D2 chiếm rất ít trong tổng số lượng vitamin D chúng ta có, mà cơ thể chủ yếu có nhiều vitamin D3 hơn. Cơ thể cần cả hai loại vitamin D2 và vitamin D3, tuy nhiên do vitamin D3 được tổng hợp từ ánh nắng mặt trời và nếu bổ sung vitamin D3 dạng uống sẽ làm tăng nồng độ vitamin D trong cơ thể nhanh hơn là D2, do đó bệnh nhân uống vitamin D3 sẽ bổ sung nhanh lượng vitamin D mà cơ thể cần hơn.

Các nguồn cung cấp vitamin D3 cần ghi nhớ

Để bổ sung vitamin D3, bạn có thể tìm kiếm các nguồn cung cấp từ cả thực phẩm, ánh nắng mặt trời và các loại bổ sung. Dưới đây là một số nguồn cung cấp chính:

Ánh nắng mặt trời

Đây là nguồn cung cấp vitamin D3 tự nhiên và hiệu quả nhất. Khi da tiếp xúc với tia UVB từ ánh nắng mặt trời, nó tổng hợp vitamin D3. Tuy nhiên, cần lưu ý bảo vệ da khỏi tác động tiêu cực của tia UV bằng cách hạn chế thời gian tiếp xúc và sử dụng kem chống nắng sau một khoảng thời gian ngắn.

Thực phẩm

• Cá béo: Cá hồi, cá mòi, cá trích, và cá ngừ là những nguồn cung cấp vitamin D3 tự nhiên tốt.
• Dầu gan cá tuyết: Một nguồn cực giàu vitamin D3.
• Lòng đỏ trứng: Đặc biệt là từ những con gà được nuôi thả vườn có thể tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
• Nấm: Một số loại nấm khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng có thể tổng hợp vitamin D.
• Sữa và sản phẩm từ sữa: Nhiều loại sữa và sản phẩm từ sữa như phô mai và sữa chua thường được tăng cường vitamin D.
• Các sản phẩm tăng cường: Như sữa đậu nành, sữa hạt, và ngũ cốc ăn sáng cũng thường được tăng cường vitamin D.

Bổ sung

• Viên bổ sung vitamin D3: Có sẵn dưới dạng viên uống hoặc giọt, đây là một cách thuận tiện để bổ sung nếu bạn không thể nhận đủ từ ánh nắng mặt trời và thực phẩm.

• Bổ sung kết hợp: Vitamin D thường được bổ sung trong các sản phẩm kết hợp với canxi hoặc các vitamin và khoáng chất khác.

​​​​​​​

Khi quyết định bổ sung vitamin D3, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xác định liều lượng phù hợp dựa trên nhu cầu cá nhân và mức độ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Việc kiểm tra mức độ vitamin D trong máu cũng có thể giúp xác định nhu cầu bổ sung cụ thể.

Xem thêm

Phát hiện đột phá: Nghiên cứu mới tiết lộ lợi ích không ngờ từ vitamin D đối với hệ miễn dịch

Tất tần tật những tác dụng của D3 đối với cơ thể

Vitamin D giúp chúng ta chống lại sốt xuất huyết như thế nào?