Chế độ dinh dưỡng dành cho trẻ khi giảm cân

Hiện nay, tỉ lệ trẻ em thừa cân và béo phì đang ngày càng gia tăng và trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng. Việc giảm cân an toàn và hiệu quả cho trẻ là một hành trình dài cần sự kiên nhẫn và kiến thức. Trong bài viết này, cùng The Vitamin Shoppe tìm hiểu chế độ dinh dưỡng dành cho trẻ thừa cân béo phì để giúp các bé giảm cân khoa học & hiệu quả.

Cách nhận biết trẻ thừa cân béo phì

Việc nhận biết một đứa trẻ có thừa cân hay không thường dựa vào chỉ số khối cơ thể (BMI) được tính toán dựa trên cân nặng và chiều cao của trẻ. BMI cao hơn ngưỡng chuẩn cho từng lứa tuổi và giới tính có thể là dấu hiệu của tình trạng thừa cân hoặc béo phì. Các bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng có thể cung cấp bảng chỉ số BMI chuẩn để cha mẹ có thể theo dõi sức khỏe của trẻ. Ngoài ra, các dấu hiệu khác có thể bao gồm mệt mỏi nhanh, khó thở khi vận động, và các vấn đề về da như rạn da.

Nguyên tắc cần nhớ khi xây dựng thực đơn cho trẻ ăn kiêng

Khi thiết kế chế độ ăn kiêng cho trẻ em thừa cân hoặc béo phì, sự an toàn và cân bằng dinh dưỡng là hai yếu tố cực kỳ quan trọng. Để đảm bảo rằng trẻ không chỉ giảm cân mà còn phát triển khỏe mạnh, các bậc phụ huynh và chăm sóc sức khỏe cần lưu ý những nguyên tắc sau:

Đảm bảo cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất

• Nhu cầu calo: Trẻ em cần lượng calo nhất định để hỗ trợ sự phát triển bình thường, ngay cả khi đang theo chế độ giảm cân. Lượng calo này phải được tính toán kỹ lưỡng để đủ cho sự phát triển của xương, não, và các cơ quan khác, đồng thời hỗ trợ hoạt động thể chất hàng ngày.

• Chất dinh dưỡng thiết yếu: Bao gồm đạm, chất béo lành mạnh, và carbohydrate phức hợp, cũng như một lượng đủ các vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Vitamin D, canxi, sắt và chất xơ là một số dưỡng chất không thể bỏ qua.

Hạn chế thực phẩm không lành mạnh

• Đồ ngọt và thức ăn nhanh: Giảm thiểu mức tiêu thụ đường và thức ăn chế biến sẵn, vốn dễ gây tăng cân và không cung cấp giá trị dinh dưỡng cần thiết.

• Đồ uống có đường: Nước ngọt, nước trái cây đóng chai, và các loại đồ uống khác chứa nhiều đường cần được hạn chế tối đa, thay vào đó là nước lọc, nước ép trái cây tự nhiên không đường, hoặc sữa không đường.

Tăng cường rau củ và ngũ cốc nguyên hạt

• Rau củ: Tăng cường khẩu phần rau củ trong mỗi bữa ăn giúp trẻ no lâu hơn mà không cần nạp quá nhiều calo. Rau củ cũng cung cấp chất xơ, vitamin, và khoáng chất.

• Ngũ cốc nguyên hạt: Thay thế ngũ cốc tinh chế bằng ngũ cốc nguyên hạt như lúa mạch, quinoa, và gạo lứt để tăng cường chất xơ và giúp kiểm soát cảm giác thèm ăn.

​​​​​​​

Ăn uống điều độ, không để đói

• Phân bổ bữa ăn đều đặn: Chia nhỏ khẩu phần ăn ra thành nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ba bữa chính lớn để tránh cảm giác đói kéo dài, giúp kiểm soát lượng thức ăn nạp vào và hỗ trợ quá trình trao đổi chất.

• Lắng nghe cơ thể: Dạy trẻ nhận biết cảm giác đói và no để tránh ăn quá nhiều hoặc bỏ bữa. Giáo dục trẻ về cách lắng nghe và tôn trọng các tín hiệu của cơ thể là rất quan trọng trong việc duy trì sức khỏe lâu dài.

Hạn chế ăn bánh kẹo và thực phẩm nhiều dầu mỡ

• Giảm lượng calo không cần thiết: Bánh kẹo và các thực phẩm giàu dầu mỡ thường chứa lượng calo cao nhưng lại không cung cấp đủ các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là cho trẻ em đang trong giai đoạn phát triển. Giảm tiêu thụ những thực phẩm này sẽ giúp giảm tổng lượng calo nạp vào cơ thể mà không ảnh hưởng tới việc cung cấp các dưỡng chất cần thiết.
• Tránh tăng cân không lành mạnh: Thực phẩm giàu đường và chất béo bão hòa thường gây tăng cân nhanh chóng, dẫn tới béo phì - đặc biệt nếu không được cân bằng với hoạt động thể chất đủ mức. Béo phì không chỉ ảnh hưởng tới tâm lý mà còn tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan như tiểu đường tuýp 2, bệnh tim, và một số vấn đề về xương khớp.
• Giảm nguy cơ mắc bệnh mãn tính: Thực phẩm chế biến dầu mỡ thường chứa nhiều chất béo trans và cholesterol xấu, có thể dẫn tới các vấn đề về tim mạch và tăng cholesterol trong máu. Giảm tiêu thụ các thực phẩm này giúp cải thiện chức năng tim mạch và giảm nguy cơ phát triển các bệnh mãn tính khác.
• Thúc đẩy thói quen ăn uống lành mạnh: Việc hạn chế ăn bánh kẹo và thực phẩm nhiều dầu mỡ khuyến khích trẻ em hình thành thói quen ăn uống lành mạnh từ sớm. Điều này bao gồm việc tăng cường tiêu thụ rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc, đồng thời giảm thiểu các thực phẩm chế biến sẵn. Các thói quen này không chỉ hữu ích cho việc giảm cân mà còn góp phần vào sức khỏe lâu dài.

​​​​​​​

​​​​​​​Gợi ý thực đơn cho trẻ khi giảm cân

Thứ Hai

• Bữa sáng: Cháo yến mạch với một ít mật ong và một quả chuối.
• Bữa phụ: Một hộp sữa chua không đường.
• Bữa trưa: Bánh mì nguyên cám kẹp ức gà nướng và salad rau củ.
• Bữa phụ: Một nắm hạt hỗn hợp (hạnh nhân, óc chó).
• Bữa tối: Cá hồi nướng, đậu hà lan và cà rốt hấp.

Thứ Ba

• Bữa sáng: Trứng ốp la với rau chân vịt, 1 lát bánh mì đen.
• Bữa phụ: Một quả táo.
• Bữa trưa: Mì ống nguyên cám với sốt cà chua và thịt bò nạc xay.
• Bữa phụ: Cà rốt và dưa leo cắt lát với hummus.
• Bữa tối: Thịt gà nướng không da, khoai lang nướng, và đậu phộng.

Thứ Tư

• Bữa sáng: Smoothie trái cây với dâu tây, chuối và sữa ít béo.
• Bữa phụ: Một hộp sữa chua Hy Lạp không đường.
• Bữa trưa: Salad cá ngừ với rau lá xanh, cà chua, dưa chuột và vài lát bơ.
• Bữa phụ: Một ít nho hoặc quả mọng.
• Bữa tối: Tofu xào với đậu đũa, cà rốt và ớt chuông.

Thứ Năm

• Bữa sáng: Bánh mì nguyên cám toast với bơ đậu phộng và lát chuối.
• Bữa phụ: Một quả lê.
• Bữa trưa: Soup rau củ với đậu và một ít thịt gà.
• Bữa phụ: Một hộp sữa chua Hy Lạp không đường.
• Bữa tối: Thịt bò nướng, salad rau củ trộn dầu olive và giấm.

Thứ Sáu

• Bữa sáng: Ngũ cốc nguyên hạt với sữa ít béo và một quả táo.
• Bữa phụ: Một vài miếng dưa hấu hoặc dưa lưới.
• Bữa trưa: Bánh mì kẹp thịt turkey nạc, rau diếp và cà chua.
• Bữa phụ: Một nắm hạt hỗn hợp.
• Bữa tối: Cá tilapia nướng, quinoa và đậu phộng xanh.

Thứ Bảy

• Bữa sáng: Cháo yến mạch nấu với quả mâm xôi và hạt chia.
• Bữa phụ: Một quả kiwi.
• Bữa trưa: Gà xào với rau củ nấm.
• Bữa phụ: Một quả cam.
• Bữa tối: Thịt heo nướng, bông cải xanh và cà rốt hấp.

Việc tuân theo những nguyên tắc trên đây không chỉ giúp trẻ giảm cân một cách an toàn mà còn đảm bảo trẻ phát triển một cách toàn diện, tránh các vấn đề sức khỏe về lâu dài liên quan đến thừa cân và béo phì.