Tổng hợp những thực phẩm càng ăn mỡ máu càng cao
Mỡ máu cao không chỉ là một 'cảnh báo đỏ' cho sức khỏe tim mạch của bạn, mà còn có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm khác. Để kiểm soát và giảm nguy cơ bệnh có thể gây ra, việc biết đến và tránh xa các thực phẩm cấm kỵ là điều không thể thiếu.
Tổng quan về mỡ máu
Mỡ máu, còn được gọi là lipid trong máu, là các hợp chất hữu cơ chứa carbon, hydro và oxy, có trong huyết tương và các tế bào máu. Các loại mỡ máu chính gồm cholesterol và triglyceride. Mỡ máu có vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng, sản xuất hormone, và thực hiện nhiều chức năng sinh học khác trong cơ thể. Tuy nhiên, khi có quá nhiều mỡ máu, đặc biệt là LDL cholesterol (cholesterol "xấu") và triglyceride, có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Rối loạn mỡ máu (rối loạn lipid máu) là tình trạng thay đổi bất thường như tăng hoặc giảm các nồng độ lipid trong máu. Rối loạn mỡ máu còn gọi là rối loạn chuyển hóa lipid trong máu, dân gian thường gọi là bệnh mỡ máu cao.
Biến chứng của rối loạn mỡ máu
- Tai biến, đột quỵ: là biến chứng nguy hiểm nhất. Theo WHO, rối loạn mỡ máu liên quan đến 90% ca nhồi máu cơ tim, 93% ca đột quỵ não trên toàn cầu
- Tê bì chân tay: tê bì tay chân, đau đầu, mất ngủ, suy giảm trí nhớ, chóng mặt, dễ mệt mỏi
- Gan nhiễm mỡ (mỡ gan vượt quá 5% khối lượng gan): 50% bệnh nhân máu mỡ cao bị gan nhiễm mỡ. Tình trạng này kéo dài có thể gây viêm gan, xơ gan với các biểu hiện: vàng da, đau hạ sườn phải, buồn nôn, chán ăn, ói mửa…
- Sỏi mật: Dịch mật: cholesterol + Sắc tố mật + muối canxi. Viêm túi mật, tắc ống dẫn mật
- Tăng huyết áp: tăng độ nhớt máu, xơ vữa động mạch
- Tiểu đường: giảm chức năng bài tiết insulin
Chế độ dinh dưỡng cho người bị rối loạn mỡ máu
- Cắt giảm năng lượng (calo) đối với người bị thừa cân, béo phì
- Hạn chế các loại đồ ăn có mỡ chứa nhiều axit béo không bão hòa như thịt bò, thịt heo, thịt cừu, giảm lượng cholesterol trong lòng đỏ trứng, tôm, bơ,…
- Tăng cường lượng axit béo trong thực vật như dầu oliu, dầu đậu nành, dầu bắp, mỡ cá,…
- Cần cân đối các thành phần glucid, lipid và protid trong khẩu phần ăn
- Hạn chế sử dụng các loại rượu, bia, chất kích thích
- Bổ sung thêm vitamin, chất xơ, yếu tố vi lượng trong các loại rau, củ
Những thực phẩm cấm kỵ đối với người bị rối loạn mỡ máu
Thịt đỏ
Thịt đỏ, đặc biệt là các loại thịt có hàm lượng chất béo cao như bò, cừu và heo, thường giàu chất béo bão hòa. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất béo bão hòa có thể làm tăng mức cholesterol LDL ("cholesterol xấu") trong máu. Cholesterol LDL cao là một trong những yếu tố nguy cơ chính cho các bệnh tim mạch, bao gồm đau tim và đột quỵ.
Khi cholesterol LDL tích tụ trong dòng máu, nó có thể dẫn đến sự hình thành của xơ vữa động mạch, làm hẹp và cứng các động mạch. Điều này làm tăng áp lực động mạch và nguy cơ phát triển các bệnh tim mạch.
Ngoài ra, thịt đỏ cũng thường chứa nhiều muối và heme sắt, các yếu tố có thể gây tác động tiêu cực đến sức khỏe tim mạch và làm tăng nguy cơ mỡ máu cao.
Vì các lý do trên, người có mỡ máu cao thường được khuyến cáo hạn chế hoặc tránh ăn thịt đỏ, và thay thế bằng các nguồn protein khác có hàm lượng chất béo bão hòa thấp hơn, như thịt gà, cá, hoặc các nguồn protein thực vật như đậu nành.
Đồ chiên rán
Thực phẩm ngâm trong nồi chiên ngập dầu, chẳng hạn như cánh gà, phô mai… là những thực phẩm tồi tệ nhất đối với người bệnh máu nhiễm mỡ vì đây là phương pháp chế biến làm tăng mật độ năng lượng hoặc lượng calo của thực phẩm. Khi đang mắc bệnh máu nhiễm mỡ, những món ăn được chiên với nhiều dầu, mỡ thường chứa nhiều chất béo sẽ không tốt cho sức khỏe. Nếu sử dụng nhiều loại đồ ăn này, mỡ trong máu có thể tiếp tục tăng cao. Chính vì vậy, nên hạn chế tối đa đồ ăn chiên và thay thế bằng các đồ ăn được chế biến theo cách hầm, luộc hoặc hấp.
Nội tạng động vật
Nội tạng động vật thường chứa nhiều chất béo bão hòa và cholesterol, đặc biệt là gan, tim, và thận. Chất béo bão hòa và cholesterol có thể làm tăng mức cholesterol trong máu, đặc biệt là LDL ("cholesterol xấu"), khiến cho mỡ máu tăng lên. Ngoài ra, nội tạng động vật cũng có thể chứa các hợp chất khác có thể không tốt cho sức khỏe, như purin, một loại hợp chất có thể gây ra tăng áp lực máu và gout.
Vì các lý do này, nếu bạn đang phải đối mặt với mỡ máu cao, hãy cân nhắc giảm thiểu hoặc tránh ăn nội tạng động vật và thay vào đó chọn các nguồn protein có hàm lượng chất béo bão hòa thấp hơn, như cá hồi, gà không có da, và các loại đậu.
Thực phẩm có đường
Đường chính là nguyên nhân gây tăng cân, béo phì và đặc biệt là những loại đường đơn như mật ong, đường tinh luyện. Do vậy, những người mỡ máu cao khi ăn uống, đặc biệt nên giảm lượng đường và các sản phẩm chứa nhiều đường như bánh ngọt, kẹo, kem, sữa chua…
Bánh quy, bánh ngọt và bánh ngọt thường được làm với một lượng lớn bơ và chất béo, làm cho chúng có hàm lượng cholesterol cao không tốt cho người bệnh máu nhiễm mỡ.
Rượu và bia
Uống rượu và bia có thể có tác động tiêu cực đến mức mỡ máu và sức khỏe tim mạch của bạn:
- Tăng Triglyceride: Rượu có thể làm tăng mức triglyceride trong máu, một loại mỡ máu liên quan đến tăng nguy cơ bệnh tim mạch.
- Tăng cân: Cả rượu và bia có hàm lượng calo cao, có thể góp phần vào tăng cân. Tăng cân là một yếu tố nguy cơ cho mỡ máu cao và bệnh tim mạch.
- Tác động đến huyết áp: Uống rượu có thể làm tăng huyết áp, điều này cũng tăng nguy cơ các vấn đề tim mạch và mỡ máu cao.
- Giảm hiệu quả của thuốc: Nếu bạn đang dùng thuốc để kiểm soát mỡ máu, rượu có thể làm giảm hiệu quả của chúng hoặc tăng nguy cơ phản ứng phụ.
- Tác động đến gan: Gan là cơ quan chính trong việc quản lý mỡ máu. Uống rượu có thể gây hại cho gan, làm giảm khả năng của nó trong việc quản lý mỡ máu.
- Tăng LDL và Giảm HDL: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ rượu có thể làm tăng mức cholesterol LDL ("cholesterol xấu") và giảm mức cholesterol HDL ("cholesterol tốt").
- Ảnh hưởng đến đường huyết: Rượu có thể làm tăng hoặc giảm đường huyết, đặc biệt đối với những người mắc bệnh tiểu đường, điều này cũng có liên quan đến mỡ máu.
Tham khảo các sản phẩm hỗ trợ người mỡ máu cao tại đây