Sự thật về tác dụng của vitamin D3 mà ít người biết
Chúng ta ai cũng biết vitamin D3 là giúp tăng khả năng hấp thụ canxi ở ruột non, tăng cường sức khỏe hệ cơ xương khớp. Nhưng vitamin D3 còn được xem là vitamin giúp "miễn dịch tự thân", vậy cụ thể như nào, cùng The Vitamin Shoppe tìm hiểu bạn nhé!
Vitamin D3 là gì?
Vitamin D3, còn được gọi là cholecalciferol, là một loại vitamin thuộc nhóm vitamin D. Đây là một loại vitamin quan trọng cho sức khỏe con người và động vật khác. Vitamin D3 có thể được cung cấp từ hai nguồn chính:
-
Tự tổng hợp dưới tác động của ánh nắng mặt trời: Khi da tiếp xúc với tia tử ngoại B (UVB) từ ánh nắng mặt trời, chất 7-dehydrocholesterol trong da sẽ chuyển thành vitamin D3. Sau đó, vitamin D3 được truyền vào máu và sử dụng cho các quá trình sinh hóa quan trọng trong cơ thể.
- Cung cấp từ thực phẩm và bổ sung: Ngoài việc tổng hợp từ ánh nắng mặt trời, người ta cũng có thể cung cấp vitamin D3 thông qua thực phẩm như cá, trứng, thực phẩm bổ sung vitamin D3 tổng hợp nhân tạo và viên uống.
Tác dụng của vitamin D3 đối với sức khỏe
Đối với xương khớp
Vitamin D là yếu tố chủ chốt trong quá trình hấp thụ canxi từ tiêu hóa và cải thiện khả năng sử dụng canxi trong xương. Nó tác động trực tiếp lên sự phát triển và bảo tồn của xương bằng cách kích thích quá trình tái hấp thụ canxi và khoáng chất khác từ xương. Sự thiếu hụt vitamin D có thể gây loãng xương và tăng nguy cơ gãy xương, đặc biệt là ở người lớn tuổi.
Đối với hệ miễn dịch
Vitamin D có tác dụng modul hóa hệ miễn dịch bằng cách tương tác với các tế bào miễn dịch như tế bào T. Nó tăng cường khả năng phát triển và hoạt động của tế bào này, giúp cơ thể đối phó hiệu quả hơn với các tác nhân gây bệnh, bao gồm viêm nhiễm và nhiễm trùng:
- Tăng khả năng phát triển tế bào miễn dịch: Vitamin D3 tác động tích cực đến sự phát triển và hoạt động của nhiều loại tế bào miễn dịch, đặc biệt là tế bào T, tế bào B, và tế bào sự thụ động. Điều này giúp tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể trong việc phát hiện và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, và vi khuẩn nấm.
- Chống viêm nhiễm: Vitamin D3 có tác động làm giảm viêm nhiễm, một phản ứng tự nhiên của hệ miễn dịch khi phải đối mặt với tác nhân gây bệnh. Nó giúp kiểm soát viêm nhiễm và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và tế bào viêm nhiễm.
- Điều chỉnh hệ miễn dịch tự thể: Vitamin D3 tham gia vào việc duy trì sự cân bằng giữa hệ miễn dịch tự thể và hệ miễn dịch tác động. Điều này giúp ngăn chặn hệ miễn dịch tự thể tấn công những phần bình thường của cơ thể, nhưng vẫn duy trì khả năng phản ứng với tác nhân gây bệnh.
- Phòng ngừa các bệnh liên quan đến miễn dịch: Sự thiếu hụt vitamin D3 có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến miễn dịch như viêm nhiễm mãn tính, tiểu đường loại 1, và tổn thương khớp. Việc duy trì một mức đủ vitamin D3 có thể giúp phòng ngừa những vấn đề này.
- Tác động đến sự phát triển của tế bào miễn dịch: Vitamin D3 có vai trò quan trọng trong việc điều hòa sự phát triển và chuyển hóa của tế bào miễn dịch, bao gồm tạo ra các tế bào miễn dịch có khả năng tiêu diệt tác nhân gây bệnh. Điều này cũng giúp cải thiện khả năng phản ứng của hệ miễn dịch trước các mầm bệnh.
Đối với tâm trạng
Có sự liên kết giữa vitamin D và tâm trạng thông qua việc tác động lên hệ thần kinh trung ương. Vitamin D có thể tác động lên hệ thống serotonin, chất dẫn truyền thần kinh có liên quan đến tình trạng tâm trạng. Sự thiếu hụt vitamin D có thể liên quan đến tăng nguy cơ mắc các rối loạn tâm trạng như trầm cảm.
Đối với sức khỏe tim mạch
Nghiên cứu đã cho thấy vitamin D có khả năng làm giảm áp lực máu và giảm viêm nhiễm, giúp cải thiện chức năng mạch máu. Nó có tác động đến sự co giãn và hoạt động của mạch máu, có thể giúp làm giảm nguy cơ bệnh tim và tai biến mạch máu.
Đối với cân nặng
Mối quan hệ giữa vitamin D và cân nặng đang được nghiên cứu sâu hơn. Vitamin D có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và sự kiểm soát cảm giác thèm ăn. Sự thiếu hụt vitamin D có thể góp phần vào tình trạng tăng cân và béo phì, nhưng cần thêm nghiên cứu để hiểu rõ hơn về cơ chế này. Duy trì một mức đủ vitamin D có thể hỗ trợ quá trình kiểm soát cân nặng.
Nguồn cung cấp vitamin D3 cho cơ thể
Ánh nắng mặt trời
Tia tử ngoại B (UVB) trong ánh nắng mặt trời có khả năng tạo ra vitamin D3 trong da của chúng ta. Khi da tiếp xúc với ánh nắng UVB, chất 7-dehydrocholesterol tồn tại trong da sẽ chuyển thành vitamin D3. Sau đó, vitamin D3 được hấp thụ vào máu và được sử dụng trong quá trình sinh hóa quan trọng trong cơ thể.
Thực phẩm và bổ sung vitamin D3
Ngoài việc tự tổng hợp từ ánh nắng mặt trời, chúng ta cũng có thể cung cấp vitamin D3 thông qua thực phẩm và bổ sung. Một số thực phẩm giàu vitamin D3 bao gồm:
- Cá: Sáng hơn cả là cá dầu, cá hồi, cá mackerel, và cá trích.
- Một số loại nấm: Nhất là nấm maitake và nấm shiitake.
- Trứng: Đặc biệt là lòng trắng trứng, nhưng vitamin D3 chủ yếu tập trung ở lòng đỏ.
- Sữa và sản phẩm sữa bổ sung vitamin D3: Nhiều loại sữa động vật và sản phẩm từ sữa, như sữa bột và sữa tươi, được bổ sung vitamin D3.
- Thực phẩm bổ sung vitamin D3: Có nhiều loại viên uống và thực phẩm bổ sung vitamin D3 trên thị trường, thường được sử dụng để đảm bảo cung cấp đủ vitamin D3 cho cơ thể, đặc biệt là trong các trường hợp thiếu hụt.
Đối tượng cần bổ sung vitamin D3
Vitamin D3 là một loại vitamin quan trọng cho sức khỏe, và nó cần được cung cấp đủ cho tất cả mọi người. Tuy nhiên, có những đối tượng có nguy cơ cao thiếu hụt vitamin D3 hoặc cần bổ sung nhiều hơn:
- Người lớn tuổi: Người cao tuổi thường có khả năng tổng hợp và hấp thụ vitamin D3 từ ánh nắng mặt trời kém hơn, và họ thường ít tiếp xúc với ánh nắng. Do đó, họ cần xem xét việc bổ sung vitamin D3 để duy trì sức khỏe xương và tránh loãng xương.
- Người mắc bệnh loãng xương: Những người có tiền sử bệnh loãng xương hoặc có nguy cơ mắc bệnh này (ví dụ: gia đình có người mắc loãng xương) thường cần bổ sung vitamin D3 để duy trì độ cứng và độ dẻo của xương.
- Người ở những nơi ít ánh nắng hoặc ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Các vùng đất xa cách xích đạo có mùa đông dài hoặc mưa nhiều có thể làm giảm cơ hội tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, dẫn đến thiếu hụt vitamin D3. Những người sống ở những vùng này có thể cần bổ sung thường xuyên.
- Người da sậm hoặc người da mặt dị biệt: Người da sậm hơn hoặc có da mặt dị biệt (ví dụ: da da mặt người Á, người da da mặt người châu Phi) có thể cần thời gian tiếp xúc với ánh nắng mặt trời lâu hơn để tổng hợp đủ vitamin D3. Việc bổ sung có thể được xem xét.
- Người có tiền sử béo phì hoặc phẫu thuật hạ bụng: Béo phì và phẫu thuật hạ bụng có thể làm giảm khả năng hấp thụ vitamin D3 từ thực phẩm. Do đó, những người có tiền sử này cần theo dõi cung cấp vitamin D3 và tham khảo ý kiến chuyên gia nếu cần.
- Người có bệnh tiểu đường: Nhiều người mắc tiểu đường có nguy cơ thiếu hụt vitamin D3. Vitamin D3 có thể có tác dụng lên quá trình chuyển hóa đường huyết và chức năng insulin.
- Thai phụ và trẻ em: Thai phụ cần đảm bảo cung cấp đủ vitamin D3 để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi. Trẻ em cũng cần vitamin D3 cho sự phát triển xương và hệ miễn dịch. Việc bổ sung vitamin D3 cho trẻ em và thai phụ cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.